Historia założonej w 1957 roku spółdzielni Närpiön Vihannes to jeden z największych sukcesów fińskiego sektora produkcji żywności. Początkowo stanowiła niewielką inicjatywę lokalnych producentów szklarniowych, by urosnąć do największego w krajach nordyckich prywatnego przedsięwzięcia zajmującego się pakowaniem warzyw. Jej asortyment obejmuje ogórki, pomidory i paprykę, które są pakowane i dystrybuowane w zrównoważonych, nadających się do recyklingu opakowaniach tekturowych firmy Stora Enso.
Uprawa szklarniowa ma w Finlandii długą tradycję. Jak wyjaśnia Tomas Lindfors, CEO spółdzielni Närpiön Vihannes, pierwszą szklarnię zbudowano w Turku już w XVIII wieku. Niewielka gmina Närpiö zaczęła rozwijać uprawy szklarniowe na początku XX wieku, przekształcając się w ośrodek nowoczesnej, zrównoważonej produkcji. Według Tomasa Lindforsa pomidory i ogórki stanowią kluczowy element fińskiego ogrodnictwa szklarniowego. Närpiön Vihannes skupia obecnie 36 producentów-kontrahentów, a wszystkie ich gospodarstwa zlokalizowane są w pobliżu zakładu pakowania w Närpiö (w dzielnicy Gottböle). Średnia odległość od farmy do zakładu wynosi zaledwie kilkadziesiąt kilometrów. Spółdzielnia została założona w 1957 roku, aby wspierać sprzedaż i marketing produkcji szklarniowej w regionie, a dziś jest wiodącym w krajudostawcą pomidorów. W jej ofercie znajdują się także ogórki, papryka i chili, a produkty trafiają do około 50 odbiorców w Finlandii i w innych krajach nordyckich.
Rozwój technologiczny i optymalizacja procesu produkcyjnego
Jak twierdzi Tomas Lindfors, koncentracja upraw szklarniowych w regionie Ostrobotni, położonym na zachodnim wybrzeżu Finlandii, jest efektem przyjętego modelu spółdzielczego, obejmującego pakowanie, sprzedaż i marketing. „Choć liczba rolników zmniejszyła się na przestrzeni lat, powierzchnia szklarni znacząco wzrosła. Wielu producentów uczyniło z upraw szklarniowych dochodowy biznes, prowadzony z sukcesem przez kolejne pokolenia” – mówi.
Postęp technologiczny doprowadził do zastąpienia tu lamp HPS oświetleniem LED; wprowadzono też systemy osuszania i panele słoneczne, zwiększające energooszczędność. Również proces produkcyjny został zoptymalizowany – jeden z rolników zrzeszonych w spółdzielni Närpiön Vihannes osiąga plony nawet do 245 kg ogórków z 1 m2, co znacznie przewyższa średni poziom np. w Holandii, gdzie wynosi on ok. 70 kg. Osiągnięcie to możliwe było dzięki dostosowaniu praktyk upraw do specyficznych warunków północnoeuropejskich i zdobyło międzynarodowe uznanie.
Milion jednostek tygodniowo
Największy udział wśród warzyw przechodzących przez zakład Närpiön Vihannes mają pomidory, a następnie ogórki, papryka, chili i fasola, które są produktami sezonowymi. Każdego tygodnia pakowanych i dostarczanych jest tu około miliona „jednostek” warzyw – przy czym jednostka oznacza np. kubek z pomidorami lub skrzynkę ogórków. Dziennie załadowywanych jest tu od 10 do 12 pełnych ciężarówek. Obecnie spółdzielnia obsługuje około 25 klientów, w tym sieci handlowe, hurtownie i firmy cateringowe. Eksport stanowi kilka procent całkowitego obrotu, a produkty trafiają głównie do Europy Północnej, krajów bałtyckich i Szwecji – wyjaśnia Tomas Lindfors.
Zrównoważony rozwój jako wspólna praktyka
Na przestrzeni lat Närpiön Vihannes odnotowała znaczący wzrost i rozbudowę – zwiększając swoje moce produkcyjne szesnastokrotnie, a w samym 2024 roku osiągając 25% wzrost sprzedaży. Spółdzielnia, do której należy obecnie 36 członków prowadzących gospodarstwa na łącznej powierzchni 50 ha, działa w oparciu o popyt rynkowy, wypłacając rolnikom należności bezpośrednio z przychodów uzyskanych ze sprzedaży.
Närpiön Vihannes i Stora Enso współpracują od 70 lat. W ciągu ostatniej dekady istotny wkład w tę współpracę wniósł Bo Lövholm, Sales Manager Stora Enso. „Wspólnie koncentrujemy się na opracowywaniu nowych, trwałych i nadających się do recyklingu opakowań tekturowych do transportu i sprzedaży warzyw. Każdy produkt ma własne, indywidualne rozwiązanie opakowaniowe. Efektywność pod względem materiałów i zasobów jest kluczowym elementem naszej współpracy. Bardzo sobie cenimy tego rodzaju działania rozwojowe, prowadzone razem z klientami. Doceniamy także strategiczne znaczenie lokalizacji, która umożliwia nam szybkie reagowanie na potrzeby klientów” – mówi Bo Lövholm.
„Do Närpiö trafia obecnie około 20 różnych rodzajów opakowań, a ich roczna liczba wynosi średnio 6 mln egzemplarzy. Sytuacja jest bardzo dynamiczna pod względem wolumenów zamówień. Posiadamy na stanie arkusze tektury, które mogą być natychmiast skierowane do produkcji. Dostawy z fabryki Stora Enso w Kristiinankaupunki docierają do Närpiö w czasie krótszym niż pół godziny” – dodaje Bo Lövholm.
Partnerstwo oparte na elastyczności, szybkich dostawach i współpracy
Jak podkreśla Tomas Lindfors, jakość wykonanych z tektury falistej opakowań do warzyw oraz szybkość dostaw są kluczowe, ponieważ świeże produkty nie mogą czekać: „Średni czas od zebrania plonów do dostarczenia ich do sklepu wynosi zaledwie dwa dni. Ogórki zachowują świeżość przez około 10 dni, pomidory nieco dłużej. Elastyczność, szybkie dostawy i sprawna współpraca stanowią podstawę naszego partnerstwa”.
Zrównoważony rozwój odgrywa w nim równie istotną rolę – obejmuje m.in. audyty energetyczne, wykorzystanie energii słonecznej oraz optymalizację wydajnościmateriałowej opakowań. Pomimo dynamicznego rozwoju i wdrażania nowoczesnych technologii, spółdzielnia pozostaje wierna swoim podstawowym zasadom – niezmiennej jakości i dbałości o smak. W ciągu 70 lat działalności Närpiön Vihannes rozwinęła technologię, zwiększyła skalę produkcji i zbudowała silną społeczność. Jedno, jak podkreśla Tomas Lindfors, pozostaje niezmienne: „Nie ma kompromisów, jeśli chodzi o smak i jakość – ani w szklarni, ani w zakładzie pakowania, ani na stole konsumenta”.
Na podstawie informacji Poligraficznej Agencji Informacyjnej pai.info.pl
