Królew­ski list eks­po­no­wa­ny w Mu­zeum Pa­pier­nic­twaPoprzedni artykuł 

Tyl­ko przez trzy dni w Mu­zeum Pa­pier­nic­twa w Dusz­ni­ka­ch-Zdro­ju będzie mo­żna obej­rzeć list spi­sa­ny w XVII w. na pa­pie­rze wy­ko­na­nym w tu­tej­szym mły­nie pa­pier­ni­czym. Do­ku­ment skre­ślo­ny zo­stał ręką króla Pol­ski Wła­dy­sła­wa IV Wa­zy. Cen­ne pi­smo przy­je­dzie pod spe­cjal­nym nad­zo­rem z Bi­blio­te­ki Pol­skiej Aka­de­mii Nauk w Kór­ni­ku.

List po­cho­dzi z 28 wrze­śnia 1644 r. Zbli­żo­ny jest roz­mia­rem do for­ma­tu A3. W je­go prze­zro­czu po­ja­wia się znak wod­ny dusz­nic­kiej pa­pier­ni: wpi­sa­ne w okrąg po­pier­sie św. Pio­tra, trzy­ma­jące­go w le­wej dło­ni wiel­ki klucz. W tam­tym cza­sie dusz­nic­kim mły­nem za­rządza­ła Su­san­na I Kret­sch­mer (1640 – ok. 1645). Nie mo­żna jed­nak wy­klu­czyć, że ar­kusz spo­rządzo­ny zo­stał jesz­cze za ży­cia jej męża, Sa­mu­ela I Kret­sch­mera (1619–1640). List jest do­wo­dem na to, że naj­później w la­tach 40. XVII w. pa­pie­ry z Dusz­nik, wy­ko­rzy­sty­wa­ne by­ły rów­nież w od­le­głej o nie­mal pół ty­si­ąca ki­lo­me­trów War­sza­wie. Przy­po­mnij­my, że Dusz­niki nie na­le­ża­ły wó­wczas do pa­ństwa pol­skie­go. Naj­praw­do­po­dob­niej o po­ja­wie­niu się dusz­nic­kie­go pa­pie­ru w kan­ce­la­rii króla Pol­ski, zde­cy­do­wa­ła do­sko­na­ła ja­ko­ść te­go pro­duk­tu.

Adre­sa­tem li­stu jest Ja­nusz Kisz­ka, wo­je­wo­da po­łoc­ki, het­man po­lny li­tew­ski, se­na­tor. Wła­dy­sła­wo­wi IV za­le­ża­ło na je­go po­par­ciu. Aby móc wy­po­wie­dzieć woj­nę Tur­cji, król Pol­ski bu­do­wał swo­je stron­nic­two. W li­ście z 1644 r. wład­ca in­for­mu­je o zbli­ża­jącym się sej­mie i wzy­wa het­mana, aby „ku po­mno­że­niu do­bra po­spo­li­te­go aten­tu ra­dy swej uży­czy­ł”. Za­pew­ne se­na­tor Kisz­ka wraz z in­ny­mi stron­ni­ka­mi mo­nar­chy miał „u­ży­czać ra­d” in­nym po­słom i se­na­torom w ce­lu przy­jęcia uchwał do­ty­czących usta­no­wie­nia po­dat­ków na skom­ple­to­wa­nie ar­mii. Pi­sma ta­kie król wy­sy­łał do wszyst­kich se­na­torów kil­ka mie­si­ęcy przed ter­mi­nem sej­mu. Mo­żna sądzić, że li­sty o po­dob­nej tre­ści, rów­nież na pa­pie­rze z Dusz­nik, tra­fi­ły do po­zo­sta­łych se­na­torów, a by­ło ich wó­wczas ok. 140.

Sejm, o którym mo­wa w li­ście Wła­dy­sła­wa IV, był sej­mem zwy­czaj­nym i od­był się w po­cząt­kach 1645 r. Upły­ną w at­mos­fe­rze awan­tu­ry o Ksi­ęstwo Tru­bec­kie, które Wła­dy­sław IV od­dał Ro­sji w za­mian za obiet­ni­cę po­par­cia woj­ny z Tur­cją. Skłóce­ni i obu­rze­ni de­cy­zją króla po­sło­wie i se­na­to­ro­wie w mar­cu 1645 r. roz­je­cha­li się do do­mów, nie po­dej­mu­jąc żad­nych uchwał.

List Wła­dy­sła­wa IV udo­stęp­nio­ny zo­sta­nie zwie­dza­jącym w Mu­zeum Pa­pier­nic­twa tyl­ko przez trzy dni – od 3 do 5 pa­ździer­ni­ka!

Na pod­sta­wie in­for­ma­cji or­ga­ni­za­to­ra

 Pro­duk­cja: We­bFa­bri­ka 1999–2025 | Kon­takt | Re­gu­la­min | Po­li­ty­ka Pry­wat­no­ści