Pan­de­mia wpły­wa na zdol­no­ść do kon­ku­ro­wa­nia firmPoprzedni artykuł 

In­dex MiU to pierw­sze na ryn­ku, tak szcze­góło­we ba­da­nie obej­mu­jące bra­nże: spo­żyw­czą, po­li­gra­ficz­ną, prze­twór­stwa two­rzyw sztucz­nych i obrób­ki me­ta­li. Isto­tą in­dek­su jest do­star­cza­nie rze­tel­nej in­for­ma­cji o tym, w ja­kiej „kon­dy­cji do kon­ku­ro­wa­nia” są wy­mie­nio­ne bra­nże.

Pierw­sze ba­da­nie pro­du­cen­tów in­we­stu­jących w ma­szy­ny i urządze­nia zre­ali­zo­wa­no w mar­cu 2020 r. w przed­dzień pan­de­mii, a ko­lej­ne – po 6 mie­si­ącach, we wrze­śniu. Pre­zen­to­wa­ne wy­ni­ki ba­da­nia po­ka­zu­ją za­tem, jak zmie­ni­ła się oce­na „kon­dy­cji do kon­ku­ro­wa­nia” w tym cza­sie. Sy­tu­acja różni się w za­le­żno­ści od bra­nży.

Głów­ny In­dex MiU wy­no­si obec­nie 43,91 pkt i w po­rów­na­niu do od­czy­tu z mar­ca 2020 ro­ku ob­ni­żył się nie­znacz­nie, bo o 5,93 pkt. Uzy­ska­ny wy­nik na­le­ży in­ter­pre­to­wać ja­ko umiar­ko­wa­nie ni­ską zdol­no­ść ba­da­nych bra­nż do kon­ku­ro­wa­nia obec­nie i w per­spek­ty­wie ko­lej­ne­go ro­ku.

Umiar­ko­wa­nie ni­ska zdol­no­ść do kon­ku­ro­wa­nia prze­ja­wiać się będzie ogra­ni­czo­ny­mi mo­żli­wo­ścia­mi eks­pan­sji tych bra­nż na no­we ryn­ki w naj­bli­ższych mie­si­ącach. Wy­ni­ka to z fak­tu, że mniej firm in­for­mu­je o wzro­stach na­kła­dów na od­no­wie­nia par­ku ma­szyn i urządzeń, a ta­kże o ich wzro­stach na au­to­ma­ty­za­cję.

–– W erze go­spo­da­rek trans­for­mu­jących się per­ma­nent­nie, sze­rzej niż kie­dyś de­fi­nio­wa­na jest „z­dol­no­ść do kon­ku­ro­wa­nia”. Do tej po­ry kon­ku­ro­wa­ło się przede wszyst­kim ja­ko­ścią, mar­ką, ce­ną oraz dłu­go­let­ni­mi przy­go­to­wa­nia­mi do zmian. Dziś kon­ku­ro­wa­nie to ta­kże ela­stycz­no­ść i tem­po od­po­wie­dzi na ocze­ki­wa­nia klien­ta. Przy­szło­ść to kon­ku­ro­wa­nie tech­no­lo­gią. Do te­go pro­wa­dzi au­to­ma­ty­za­cja, di­gi­ta­li­za­cja, no­wo­cze­sny park ma­szyn i urządzeń oraz do­stęp do tech­no­lo­gii i ela­stycz­ne­go fi­nan­so­wa­nia –– mówi To­masz Ku­kul­ski, Pre­zes Za­rządu Sie­mens Fi­nan­cial Se­rvi­ces w Pol­sce. – Dlate­go chce­my do­star­czać ryn­ko­wi uży­tecz­ny wska­źnik, który po­ka­zu­je w ja­kim tem­pie i kie­run­ku zmie­nia się zdol­no­ść do kon­ku­ro­wa­nia w ba­da­nych bra­nżach. Ten aspekt mo­że po­móc fir­mom w ana­li­zo­wa­niu sy­tu­acji oraz po­dej­mo­wa­niu dzia­łań do­ty­czących ich kon­ku­ren­cyj­no­ści – do­da­je.

Naj­lep­szą kon­dy­cję do po­dej­mo­wa­nia kon­ku­ren­cyj­nych dzia­łań wy­ka­zu­je ak­tu­al­nie bra­nża prze­twór­stwa two­rzyw sztucz­nych. Po­ziom sub­-in­dek­su wy­ni­ósł dla niej 52,28 pkt (wzrost o 6,49 pkt w re­la­cji do po­mia­ru mar­co­we­go).

- We­dług przy­jętej me­to­do­lo­gii, ozna­cza to po­pra­wę zdol­no­ści do kon­ku­ro­wa­nia firm prze­twa­rza­jących two­rzy­wa sztucz­ne. Po­nad­to, w ko­lej­nych mie­si­ącach mo­że­my spo­dzie­wać się wzro­stu eks­pan­sji przed­si­ębiorstw z tej bra­nży na no­we ryn­ki, a ta­kże ni­ższe­go ry­zy­ka dla współpra­cu­jących z ni­mi firm. Na wzrost sub­-in­dek­su naj­wi­ęk­szy wpływ mia­ły przede wszyst­kim zmia­ny w ob­sza­rze od­no­wień par­ku ma­szyn i urządzeń, który jest jed­ną z wa­żnych skła­do­wych kon­struk­cji wska­źni­ka – mówi To­masz Ku­kul­ski z Sie­mens Fi­nan­cial Se­rvi­ces w Pol­sce.

Wrze­śnio­wy od­czyt sub­-in­dek­su dla bra­nży spo­żyw­czej ob­ni­żył się nie­znacz­nie, bo z 50,29 do 48,76 pkt. W przy­pad­ku tej bra­nży, wpływ na ni­ższy wy­nik mia­ło przede wszyst­kim przy­ha­mo­wa­nie in­we­sty­cji w ob­szar au­to­ma­ty­za­cji, na­to­miast wi­ęk­szo­ść pro­du­cen­tów utrzy­ma­ła tem­po od­no­wień par­ku MiU i na sta­bil­nym po­zio­mie kszta­łtu­je się u nich często­tli­wo­ść z ja­ką in­we­sto­wa­li w od­no­wie­nia.

Wi­ęk­szo­ść firm spo­żyw­czych utrzy­ma­ła wcze­śniej wy­pra­co­wa­ną zdol­no­ść do eks­pan­sji, dzi­ęki cze­mu od­no­to­wa­no mi­ni­mal­ny spa­dek kon­ku­ren­cyj­no­ści prze­twór­ców, w po­rów­na­niu do po­przed­nie­go po­mia­ru.

Po­li­gra­fia i obrób­ka me­ta­li ze spad­kiem sub­-in­dek­su

O ni­ższej zdol­no­ści do kon­ku­ro­wa­nia in­for­mu­je od­czyt dla bra­nży po­li­gra­ficz­nej. W ak­tu­al­nym po­mia­rze sub­-in­deks dla niej wy­no­si 33,05 pkt (spa­dek o 15,15 pkt). Ozna­cza to, że przed­si­ębior­stwa po­li­gra­ficz­ne praw­do­po­dob­nie będą sku­piać się te­raz i w naj­bli­ższej przy­szło­ści przede wszyst­kim na utrzy­my­wa­niu obec­nych par­ków ma­szyn i urządzeń, a ta­kże mniej in­we­sto­wać w no­we mo­ce wy­twór­cze.

Po­ziom zdol­no­ści do kon­ku­ro­wa­nia spa­dł rów­nież w bra­nży obrób­ki me­ta­li, dla której sub­-in­deks wy­no­si 41,57 pkt wo­bec 55,08 pkt w od­czy­cie mar­co­wym. Obec­ny wy­nik wska­zu­je, że w ko­lej­nych mie­si­ącach mo­żna spo­dzie­wać się mniej­szej ak­tyw­no­ści w za­kre­sie eks­pan­sji, szcze­gól­nie eks­por­to­wej, firm z tej bra­nży. Naj­wi­ęk­sze zmia­ny od­no­to­wa­no w ska­li na­kła­dów firm na od­no­wie­nia par­ków ma­szy­no­wych. Wy­ra­źne są tu spad­ki sprze­da­ży kra­jo­wej i eks­por­tu, co ma wpływ na osła­bie­nie kon­dy­cji do kon­ku­ro­wa­nia tej bra­nży.

Spad­ki sprze­da­ży i eks­por­tu w wi­ęk­szo­ści bra­nż

Pan­de­mia wpły­nęła na wszyst­kie ba­da­ne bra­nże rów­nież pod względem sprze­da­żo­wym. Ni­ższe wy­ni­ki na ryn­ku kra­jo­wym od­no­to­wa­ło po­nad 44 proc. przed­si­ębiorstw, pod­czas gdy 33 proc. firm utrzy­ma­ło je na tym sa­mym po­zio­mie, a je­dy­nie 16 proc. z nich zwi­ęk­szy­ło sprze­daż. Przed­si­ębior­cy li­czą jed­nak na wzro­sty w przy­szło­ści. Co czwar­ta fir­ma spo­dzie­wa się wi­ęk­szej sprze­daży kra­jo­wej w ci­ągu naj­bli­ższych 12 mie­si­ęcy, z ko­lei ni­ższej co pi­ąta.

Nie­co le­piej jest w eks­por­cie. Bli­sko 20 proc. firm po­da­je, że – po­mi­mo pan­de­mii – zwi­ęk­szy­ło sprze­daż za­gra­nicz­ną mi­ędzy mar­cem a wrze­śniem. W tym sa­mym cza­sie po­nad 38 proc. pro­du­cen­tów za­no­to­wa­ło spad­ki w tym ob­sza­rze. Wzro­stów w 2021 r. spo­dzie­wa się 35,5 proc., a spad­ków je­dy­nie 14 proc. an­kie­to­wa­nych.

Część firm au­to­ma­ty­zu­je i od­na­wia par­ki MiU mi­mo pan­de­mii

Jak wy­ni­ka z ba­da­nia Sie­mens Fi­nan­cial Se­rvi­ces w Pol­sce, bli­sko co czwar­te przed­si­ębior­stwo zwi­ęk­szy­ło na­kła­dy na od­no­wie­nia par­ku ma­szyn i urządzeń, mi­mo trud­nych oko­licz­no­ści go­spo­dar­czych spo­wo­do­wa­nych pan­de­mią. W dwóch trze­cich firm in­we­sty­cje utrzy­ma­no na tym sa­mym po­zio­mie. O spad­kach in­for­mu­je za­le­d­wie 7 proc. Co wa­żne, 17 proc. podmio­tów zwi­ęk­szy­ło często­tli­wo­ść sa­mych od­no­wień MiU, a 19,5 proc. podnio­sło ta­kże po­ziom au­to­ma­ty­za­cji pro­duk­cji.

Część firm pla­nu­je in­we­sto­wać rów­nież w ko­lej­nych mie­si­ącach. Wy­ższe na­kła­dy na park ma­szyn i urządzeń chce prze­zna­czyć bli­sko 32 proc. ba­da­nych, a zwi­ęk­szyć au­to­ma­ty­za­cję pro­ce­sów pro­duk­cji po­nad 28 proc.

– Ostat­nie mie­si­ące wpły­nęły na zmia­nę po­de­jścia przed­si­ębiorstw do in­we­sty­cji w ma­szy­ny i urządze­nia. Fir­my co­raz rza­dziej chcą ku­po­wać uży­wa­ny sprzęt. Znacz­nie wi­ęcej przed­si­ębior­ców w przy­szło­ści pla­nu­je in­we­sto­wać przede wszyst­kim w no­we tech­no­lo­gicz­nie ma­szy­ny, co po­zwo­li im bu­do­wać kon­ku­ren­cyj­no­ść na ryn­ku i do­sto­so­wy­wać się do na­głych zmian – Grze­gorz Ja­rzęb­ski, Szef Sprze­da­ży Sie­mens Fi­nan­cial Se­rvi­ces w Pol­sce.

Dy­wer­sy­fi­ka­cja źródeł fi­nan­so­wa­nia sprzy­ja bu­do­wa­niu kon­ku­ren­cyj­no­ści

Przed­si­ębior­stwa z ba­da­nych bra­nż fi­nan­su­ją in­we­sty­cje w ma­szy­ny i urządze­nia z różnych źródeł. Wy­łącz­nie z wy­pra­co­wa­nych zy­sków ko­rzy­sta 45,1 proc. Z ko­lei po­nad 42 proc. firm dy­wer­sy­fi­ku­je źródła fi­nan­so­wa­nia – część po­cho­dzi ze środ­ków wła­snych, a część to ka­pi­tał ze­wnętrz­ny. W ca­ło­ści ze środ­ków ze­wnętrz­nych ko­rzy­sta 12,6 proc. an­kie­to­wa­nych.

W przy­pad­ku ze­wnętrz­ne­go ka­pi­ta­łu przed­si­ębior­cy naj­częściej si­ęga­ją po le­asing. Do sfi­nan­so­wa­nia ca­ło­ści lub części par­ku ma­szyn i urządzeń, ko­rzy­sta z nie­go łącz­nie 38,3 proc. Ana­lo­gicz­nie 15,9 proc. wy­ko­rzy­stu­je do­ta­cje, a 14,8 proc. kre­dy­ty.

Jak wy­ni­ka z ba­da­nia Si­mens Fi­nan­cial Se­rvi­ces w Pol­sce, szcze­gól­nie istot­na w bu­do­wa­niu kon­ku­ren­cyj­no­ści jest dy­wer­sy­fi­ka­cja źródeł fi­nan­so­wa­nia. Przed­si­ębior­stwa, które różni­cu­ją źródła fi­nan­so­wa­nia częściej po­da­ją, że od­na­wia­ją park ma­szyn i urządzeń oraz zwi­ęk­sza­ją au­to­ma­ty­za­cję. Pla­nu­ją rów­nież wi­ęk­sze in­we­sty­cje w przy­szło­ści w tych ob­sza­rach. Le­piej ta­kże oce­nia­ją swo­je przy­go­to­wa­nie do kon­ku­ro­wa­nia. Po­twier­dza­ją to wy­ni­ki za­rów­no przed, jak i w trak­cie tr­wa­nia pan­de­mii.

– In­we­sty­cje w no­we tech­no­lo­gie po­ma­ga­ją w bu­do­wa­niu kon­ku­ren­cyj­no­ści, ela­stycz­no­ści oraz od­por­no­ści na zmia­ny ryn­ko­we. Dla­te­go w tej wy­ma­ga­jącej sy­tu­acji dla przed­si­ębior­ców tak wa­żny sta­je się do­stęp do fi­nan­so­wa­nia ze­wnętrz­ne­go, umo­żli­wia­jące­go re­ali­za­cję pla­nów in­we­sty­cyj­nych. Fi­nan­so­wa­nia do­star­cza­ne­go przez part­ne­ra, ro­zu­mie­jące­go tech­no­lo­gię, spe­cy­fi­kę da­nej bra­nży i po­sia­da­jące­go nie­zbęd­ne do­świad­cze­nie – pod­su­mo­wu­je To­masz Ku­kul­ski.

Na pod­sta­wie ifor­ma­cji fir­my In­dex MiU
Obraz Ch­ri­sto Ane­stev Pi­xa­bay

 Pro­duk­cja: We­bFa­bri­ka 1999–2025 | Kon­takt | Re­gu­la­min | Po­li­ty­ka Pry­wat­no­ści