2 września 2025 roku obchodziliśmy 134. rocznicę urodzin Zenona Klemensiewicza, wybitnego polskiego językoznawcy, pedagoga i profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, którego życie i dorobek naukowy pozostają inspiracją dla kolejnych pokoleń. Tego dnia delegacja uczniów z klas IV er oraz V bg Zespołu Szkół Poligraficzno-Medialnych w Krakowie, noszącego imię profesora, złożyła wiązankę kwiatów i zapaliła znicze na jego grobie na Cmentarzu Rakowickim. To symboliczne uczczenie pamięci patrona szkoły było wyrazem szacunku dla jego osiągnięć oraz przypomnieniem, jak wielką rolę odegrał w polskiej nauce i edukacji.
Życie i działalność Zenona Klemensiewicza
Zenon Klemensiewicz przyszedł na świat 2 września 1891 roku w Tarnowie, w rodzinie o głębokich patriotycznych tradycjach. Jego życie było naznaczone pasją do języka polskiego, który stał się nie tylko przedmiotem jego badań, ale także narzędziem kształtowania świadomości narodowej i kulturalnej. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie później przez wiele lat wykładał jako profesor, zdobywając uznanie jako jeden z najwybitniejszych językoznawców swoich czasów. Jego zainteresowania naukowe obejmowały składnię języka polskiego, stylistykę, gramatykę historyczną oraz dydaktykę języka ojczystego.
Klemensiewicz był nie tylko uczonym, ale także znakomitym pedagogiem, który potrafił zarażać swoich uczniów i studentów miłością do języka. Jego credo, wyrażone w słowach: „Kto pozna budowę swojego języka, ten płynniej i lepiej potrafi wyrazić swe myśli słowem i pismem”, stało się myślą przewodnią dla wielu pokoleń polonistów. Wierzył, że dogłębne zrozumienie zasad języka pozwala nie tylko na precyzyjne formułowanie myśli, ale także na rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia i kreatywności.
Jego dorobek naukowy jest imponujący – opublikował ponad 500 prac, w tym książki, artykuły i rozprawy naukowe, które do dziś są cenione w środowisku akademickim. Wśród jego najważniejszych dzieł wymienić można „Składnię opisową języka polskiego” czy „Historię języka polskiego”, które stanowiły przełom w badaniach nad językiem polskim. Był także autorem licznych podręczników, które przez dziesięciolecia służyły nauczycielom i uczniom w nauce języka ojczystego.
Niestety, życie Zenona Klemensiewicza zakończyło się tragicznie. 2 kwietnia 1969 roku zginął w katastrofie lotniczej w okolicy Zawoi, pozostawiając po sobie ogromną spuściznę, która nadal jest żywa w polskiej nauce i edukacji. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, gdzie co roku uczniowie i nauczyciele oddają mu hołd, pielęgnując pamięć o jego dokonaniach.
Zenon Klemensiewicz – patron szkoły
Zespół Szkół Poligraficzno-Medialnych w Krakowie z dumą nosi imię Zenona Klemensiewicza. W maju 2024 roku obchodzono 50. rocznicę nadania szkole tego zaszczytnego patrona, co było okazją do przypomnienia jego zasług oraz roli, jaką odegrał w kształtowaniu polskiej edukacji. Jest to jedyna szkoła średnia w Polsce, której patronem jest ten wybitny językoznawca, co nadaje placówce wyjątkowy charakter i misję.
Wybór Klemensiewicza na patrona nie był przypadkowy. Jego prace i podejście do nauczania języka polskiego idealnie wpisują się w profil szkoły, która łączy tradycję z nowoczesnością, kształcąc uczniów w kierunkach poligraficznych i medialnych. Umiejętność precyzyjnego posługiwania się językiem, którą tak bardzo cenił Klemensiewicz, jest kluczowa w zawodach związanych z mediami i komunikacją. Jego myśl, że język jest narzędziem wyrażania myśli, znajduje odzwierciedlenie w edukacji uczniów, którzy uczą się nie tylko rzemiosła, ale także sztuki komunikacji.
Obchody rocznicy i znaczenie dziedzictwa
Rocznicowe obchody urodzin Zenona Klemensiewicza to nie tylko okazja do wspomnień, ale także moment refleksji nad znaczeniem jego spuścizny. Uczniowie, składając wiązankę na grobie profesora, nie tylko oddali hołd jego pamięci, ale także przypomnieli, jak ważne jest pielęgnowanie języka polskiego w codziennym życiu. W dobie wszechobecnej technologii i szybkiej komunikacji, słowa Klemensiewicza o znaczeniu znajomości języka nabierają szczególnego znaczenia. Poprawność językowa, precyzja wypowiedzi i szacunek dla ojczystej mowy to wartości, które pozostają aktualne, niezależnie od epoki.
Szkoła, nosząca imię profesora, aktywnie promuje jego dziedzictwo, organizując liczne inicjatywy edukacyjne, takie jak konkursy literackie, warsztaty językowe czy projekty medialne, które nawiązują do jego naukowej pasji. Dzięki temu uczniowie nie tylko poznają postać patrona, ale także uczą się, jak w praktyce stosować jego nauki, rozwijając swoje umiejętności komunikacyjne i kreatywne.
Wpływ Zenona Klemensiewicza na współczesność
Choć od śmierci Zenona Klemensiewicza minęło ponad pół wieku, jego prace wciąż pozostają aktualne. Współczesne badania językoznawcze często odwołują się do jego analiz składniowych i stylistycznych, a jego podręczniki, mimo upływu czasu, nadal są punktem odniesienia dla nauczycieli języka polskiego. W świecie, w którym komunikacja odgrywa kluczową rolę, nauki Klemensiewicza o precyzji językowej i estetyce wypowiedzi są szczególnie cenne.
Jego podejście do nauczania języka polskiego jako narzędzia kształtowania myśli i osobowości jest inspiracją nie tylko dla polonistów, ale także dla wszystkich, którzy zdają sobie sprawę z siły słów. W dzisiejszych czasach, gdy język ulega uproszczeniom, a szybkie przekazy medialne często zastępują pogłębioną refleksję, warto wrócić do myśli Klemensiewicza, który przypominał, że język to nie tylko środek komunikacji, ale także nośnik kultury i tożsamości.
Na podstawie informacji Zespołu Szkół Poligraficzno-Medialnych