W pol­skim pra­wie cy­wil­nym brak jest de­fi­ni­cji si­ły wy­ższej. Jed­nak w dok­try­nie i orzecz­nic­twie, si­łę wy­ższą naj­częściej uj­mu­je się ja­ko zja­wi­sko ze­wnętrz­ne, nie­uch­ron­ne, które­go nie mo­żna by­ło prze­wi­dzieć ani mu się prze­ciw­sta­wić. Za si­łę wy­ższą uzna­je się zda­rze­nia o przy­czy­nach na­tu­ral­nych (vis na­tu­ra­lis), czy­li klęski ży­wio­ło­we, ta­kie jak po­wo­dzie, hu­ra­ga­ny, trzęsie­nia zie­mi oraz ak­ty si­ły (vis ar­ma­ta), czy­li zda­rze­nia o cha­rak­te­rze po­li­tycz­nym, ta­kie jak woj­ny, sta­ny wo­jen­ne czy za­miesz­ki. Przy­kła­dem si­ły wy­ższej jest obec­na po­wódź w Pol­sce, która do­ty­ka wo­je­wódz­twa dol­no­śląskie, opol­skie i śląskie. To bez wąt­pie­nia klęska ży­wio­ło­wa, a za­tem si­ła wy­ższa, o której mo­wa w ko­dek­sie cy­wil­nym w prze­pi­sach o za­wie­sze­niu bie­gu przedaw­nie­nia rosz­czeń oraz o od­po­wie­dzial­no­ści za szko­dy.

Za­wie­sze­nie bie­gu przedaw­nie­nia rosz­czeń

Zgod­nie z art. 121 pkt 4 ko­dek­su cy­wil­ne­go, bie­gu przedaw­nie­nia nie roz­po­czy­na się, a już roz­po­częty zo­sta­je za­wie­szo­ny co do wszel­kich rosz­czeń, gdy z po­wo­du si­ły wy­ższej oso­ba upraw­nio­na nie mo­że do­cho­dzić rosz­czeń przed sądem lub in­nym or­ga­nem po­wo­ła­nym do roz­po­zna­wa­nia spraw da­ne­go ro­dza­ju – przez czas tr­wa­nia prze­szko­dy. Si­ła wy­ższa two­rzy je­dy­ny przy­pa­dek za­wie­sze­nia bie­gu przedaw­nie­nia rosz­czeń wszel­kie­go ro­dza­ju. Prze­wi­dzia­ne w po­wo­ła­nym prze­pi­sie, za­wie­sze­nie bie­gu ter­mi­nu przedaw­nie­nia, do­ty­czy wszyst­kich podmio­tów pra­wa cy­wil­ne­go oraz wszel­kich przy­słu­gu­jących im rosz­czeń, których nie­mo­żli­wo­ść do­cho­dze­nia spo­wo­do­wa­na jest si­łą wy­ższą. Stan za­wie­sze­nia tr­wa do cza­su usta­nia tej prze­szko­dy.

Czas tr­wa­nia prze­szko­dy mo­że być różny w różnych częściach kra­ju ob­jętych po­wo­dzią. Przy­kła­do­wo, w dniu 17.09.2024 r. Sąd Re­jo­no­wy w Kłodz­ku pra­cu­je, a Sąd Re­jo­no­wy w Ny­sie jest za­mkni­ęty do 18.09.2024 r. Nie ozna­cza to, że na­wet je­że­li da­ny Sąd pra­cu­je, to dla ka­żde­go podmio­tu pra­wa cy­wil­ne­go ist­nie­je mo­żli­wo­ść do­je­cha­nia al­bo do­jścia do nie­go, czy też prze­sła­nia do nie­go ko­re­spon­den­cji. Kry­te­rium obiek­tyw­ne na­le­ży za­tem po­wi­ązać z su­biek­tyw­ną sy­tu­acją da­ne­go podmio­tu pra­wa cy­wil­ne­go.

Od­po­wie­dzial­no­ść za szko­dę spo­wo­do­wa­ną wy­rzu­ce­niem, wy­la­niem lub spad­ni­ęciem
Zgod­nie z art. 433 k.c., oso­ba zaj­mu­jąca po­miesz­cze­nie od­po­wia­da za szko­dę wy­rządzo­ną wy­rzu­ce­niem, wy­la­niem lub spad­ni­ęciem ja­kie­go­kol­wiek przedmio­tu, chy­ba że szko­da na­stąpi­ła wsku­tek si­ły wy­ższej al­bo wy­łącz­nie z wi­ny po­szko­do­wa­ne­go lub oso­by trze­ciej, za którą zaj­mu­jący po­miesz­cze­nie nie po­no­si od­po­wie­dzial­no­ści i której dzia­ła­niu nie mógł za­po­biec.

Po­mi­ja­jąc wszyst­kie pro­ble­my zwi­ąza­ne z uży­tym ter­mi­nem „po­miesz­cze­nie”, w przy­pad­ku wy­stąpie­nia po­wo­dzi mo­że do­jść do uszko­dzeń wy­wo­ła­nych przez przedmio­ty, które por­wa­ła rwąca wo­da, np. ro­wer z bal­ko­nu, co mo­że uwol­nić oso­bę od od­po­wie­dzial­no­ści.

Od­po­wie­dzial­no­ść za szko­dę wy­rządzo­ną przez ruch przed­si­ębior­stwa lub za­kła­du
Art. 435 k.c., prze­wi­du­je, że przed­si­ębior­ca pro­wa­dzący za­kład wpra­wia­ny w ruch za po­mo­cą sił przy­ro­dy (np. pa­ry, ga­zu, elek­trycz­no­ści, pa­liw płyn­nych itp.) po­no­si od­po­wie­dzial­no­ść za szko­dę na oso­bie lub mie­niu, wy­rządzo­ną ko­mu­kol­wiek przez ruch przed­si­ębior­stwa lub za­kładu, o ile nie by­ła ona wy­ni­kiem si­ły wy­ższej al­bo wy­łącz­nie z wi­ny po­szko­do­wa­ne­go lub oso­by trze­ciej, za którą nie po­no­si od­po­wie­dzial­no­ści. Prze­pis po­wy­ższy sto­su­je się od­po­wied­nio do firm lub za­kładów wy­twa­rza­jących środ­ki wy­bu­cho­we al­bo po­słu­gu­jących się ta­ki­mi środ­ka­mi. Oczy­wi­ście ist­nie­je ta­kże mo­żli­wo­ść uwol­nie­nia się od od­po­wie­dzial­no­ści za szko­dę wy­rządzo­ną np. przez upa­da­jący słup trak­cyj­ny, je­że­li za­kład ener­ge­tycz­ny na­le­ży­cie za­bez­pie­czył ten słup przed po­wo­dzią i nie­zwłocz­nie po ustąpie­niu po­wo­dzi do­ko­na je­go na­pra­wy.

Od­po­wie­dzial­no­ść ho­te­la­rzy

Zgod­nie z art. 846 § 1 k.c., ho­te­la­rze od­po­wia­da­ją za utra­tę lub uszko­dze­nie rze­czy wnie­sio­nych przez go­ści ho­te­lu, chy­ba że szko­da na­stąpi­ła wsku­tek wła­ści­wo­ści rze­czy wnie­sio­nej lub wsku­tek si­ły wy­ższej al­bo po­wsta­ła wy­łącz­nie z wi­ny po­szko­do­wa­ne­go lub oso­by, która mu to­wa­rzy­szy­ła, by­ła u nie­go za­trud­nio­na al­bo go od­wie­dza­ła. Po­wódź, która za­la­ła ho­te­le i pen­sjo­na­ty, mo­że sta­no­wić pod­sta­wę do zwol­nie­nia ho­te­la­rzy z od­po­wie­dzial­no­ści za znisz­cze­nie mie­nia go­ści, które ule­gło znisz­cze­niu przez wo­dę wdzie­ra­jącą się do bu­dyn­ków.

Na pod­sta­wie in­for­ma­cji Kan­ce­la­rii Praw­nej Cha­łas i Wspól­ni­cy

• Prze­czy­taj też: Jak odzież ro­bo­cza czer­pie z roz­wi­ązań sto­so­wa­nych w ubra­niach spor­to­wych?
• Prze­czy­taj też: Sharp Sharp­fax SF-201 – pio­nier­ska podróż przez świat dru­ku (1972–2024)
• Prze­czy­taj też: ESG: no­wo­cze­sne za­rządza­nie fir­mą w opar­ciu o zrów­no­wa­żo­ny roz­wój
• Prze­czy­taj też: 25 lat od­dzia­łu Gru­py Durst w Lienz: hi­sto­ria suk­ce­su
• Prze­czy­taj też: Son­daż Sharp: brak umie­jęt­no­ści tech­no­lo­gicz­nych ogra­ni­cza pro­duk­tyw­no­ść
• Prze­czy­taj też: Ba­rie­ry i klu­czo­we eta­py trans­for­ma­cji cy­fro­wej w bi­zne­sie
• Prze­czy­taj też: ABB roz­po­czy­na kam­pa­nię „Zrób wi­ęcej dzi­ęki tech­no­lo­gii cy­fro­we­j”
• Prze­czy­taj też: Świa­to­wy Dzień Ar­chi­tek­tu­ry – w do­bie cy­fry­za­cji ar­chi­tek­ci wie­rzą w si­łę wy­dru­ków
• Prze­czy­taj też: POL-MAK po­wi­ęk­sza swój za­kład w Iła­wie
• Prze­czy­taj też: Fir­my z Eu­ro­py Środ­ko­wo­-Wschod­niej na dro­dze do cy­fro­wej przy­szło­ści