„Od kołyski po grób…. zrozumienie celów zrównoważonego rozwoju opartych na nauce, które będą definiować naszą branżę w przyszłości. Analiza Cyklu Życia na poziomie pojedynczego produktu (Ślad Węglowy Produktu)” – to tytuł prelekcji Colina Smitha, European Product Manager w europejskim oddziale firmy Sun Chemical podczas tegorocznej edycji Konferencji Fleksografów. Organizatorem wydarzenia, które odbywało się w dniach 18 - 20 marca w Warszawie, była Polska Izba Fleksografów. Sun Chemical był Głównym Sponsorem jego tegorocznej edycji. Wydarzenie zgromadziło ok. 300 osób, stanowiąc – jak podkreśla Tomasz Dobrowolski, Business Director Packaging Inks w polskim oddziale firmy Sun Chemical – idealną przestrzeń do spotkań z jej klientami i partnerami branżowymi”
„Podczas tego typu wydarzeń branżowych – mówi – najistotniejszym elementem dla nas są właśnie spotkania z klientami, wymiana doświadczeń, uwag o rynku i rozmowy na temat tego, co się na nim dzieje i zmienia. Konferencja organizowana przez Polską Izbę Fleksografów jest wydarzeniem, które od lat ma atmosferę pozwalającą na wszystkie te elementy, dlatego od lat miło nam wspierać to wydarzenie. W jego tegorocznej edycji mieliśmy przyjemność być – podobnie jak w ubiegłym roku – Diamentowym Sponsorem. Naszym założeniem było również dostarczenie wiedzy uczestnikom na temat zrównoważonego rozwoju – tematu, który staje się coraz ważniejszy nie tylko w naszej branży czy biznesie, ale dla każdego konsumenta. Tym razem skupiliśmy się na aspektach związanych ze śladem węglowym – a konkretnie, na sposobach jego wyliczania, także w naszym przypadku jako producenta farb”.
„Od kołyski po grób...”
W tym zakresie sporą dawkę wiedzy, opartą na aktualnych wytycznych i zmianach, jakie się dokonują, przekazał uczestnikom Colin Smith. Jego wystąpienie miało znamienny tytuł: „Od kołyski po grób…. zrozumienie celów zrównoważonego rozwoju opartych na nauce, które będą definiować naszą branżę w przyszłości. Analiza Cyklu Życia na poziomie pojedynczego produktu (Ślad Węglowy Produktu)”.
Colin Smith zaczął w swoim referacie od tego, że brak jest obecnie całościowej wiedzy dotyczącej cyklu życia produktów, wymagań w tym zakresie, wiedzy na temat tego jak można zminimalizować odpad po nim i wiele innych. Choć początki tego zagadnienia sięgają daleko wstecz - końca lat sześćdziesiątych XX wieku – to wiedza na ten temat wciąż jest niedostateczna. Przypomniał, że w już latach 1969/1970 firma Coca Cola sprawdziła, które materiały opakowaniowe są najlepsze dla środowiska. Określiła przy tym ilościowe zużycie surowców i energii w procesie produkcyjnym oraz obserwowalny wpływ procesu produkcyjnego na środowisko. Proces ten określono mianem „analizy zasobów i profilu środowiskowego” (REPA), a w Europie nazwano go „ecobalance”. Niemieckie słowo „Okobalance”, oznaczające ocenę cyklu życia produktu, wywodzi się właśnie od tego pierwotnego terminu.
Następnie Colin Smith przedstawił czym jest tak naprawdę ocena cyklu życia produktów. Badania jej dotyczące (LCA) obejmują szczegółową i systematyczną analizę wpływu na środowisko, związanego z produktem, procesem lub działalnością w całym cyklu jego życia. Mają one na celu dostarczenie całościowego obrazu efektywności środowiskowej produktu lub procesu, co pozwala na podejmowanie świadomych decyzji na rzecz promowania zrównoważonego rozwoju i ograniczania do minimum jego negatywnego wpływu na środowisko. Korzyści z analizy tego problemu – jak podkreślał - mogą być bardzo duże.
Trzy zakresy analizy
„Podejście analityczne jest przydatne w procesie podejmowania decyzji – mówił - ponieważ pozwala przedsiębiorstwom i decydentom na dokonywanie świadomych wyborów zgodnie z celami środowiskowymi i przyczynia się do stosowania bardziej zrównoważonych praktyk”. Następnie Colin Smith przedstawił granice i trzy zakresy (tzw. Scopes) systemu, jakie należy uwzględniać w analizach. Pierwszy zakres (Scope 1) dotyczy emisji bezpośrednich z urządzeń produkcyjnych, transportu firmowego itp. Drugi (Scope 2) - emisji pośrednich tj. zakupionej energii elektrycznej, pary, ogrzewania, chłodzenia itp. Trzeci zakres (Scope 3) obejmuje pozostałe działalności, poprzedzające i następne, które nie są objęte zakresem drugim. „Istnieje wiele sposobów obliczeń, które obejmują różne aspekty cyklu życia produktu – mówił. - Najczęściej dotyczą zakresu od wydobycia do wysyłki, co oznacza analizę cyklu życia produktu do momentu opuszczenia przez niego zakładu produkcyjnego. Kolejny zakres – od wysyłki do utylizacji - dotyczy analizy cyklu życia produktu, który opuszcza zakład produkcyjny, dopóki nie zostanie ponownie użyty/zutylizowany. Należy wziąć pod uwagę również obieg cyrkularny, obejmujący analizę produktu, który jest poddawany recyklingowi i zostaje ponownie wykorzystywany. W końcu – zakres od wydobycia do końca eksploatacji, który obejmuje analizę produktu przez cały jego cykl życia aż do końca jego cyklu życia”.
Ocena cyklu życia produktu w Sun Chemical
Colin Smith przedstawił też ocenę cyklu życia produktu, jaka ma miejsce w firmie Sun Chemical. Metodologię i narzędzia obliczeniowe dostosowano tu do wymogów istniejących norm. W kolejnej części swojego wystąpienia Colin Smith spróbował odpowiedzieć na pytanie dlaczego ocena cyklu życia produktów jest tak ważna: „Umożliwia bowiem – mówił - między innymi porównanie różnych typów opakowań lub procesów. Jednak rzetelna analiza nie będzie możliwa bez poznania własnego śladu węglowego przez wszystkich uczestników łańcucha wartości. Dlatego tak ważne jest tu wspólne działanie”.
Co wpływa na ślad węglowy?
Na postawie badań firmy Sun Chemical prelegent przestawił elementy, które mają wpływ na ślad węglowy i na które warto zwrócić uwagę. Jest wśród nich m.in. rodzaj pigmentu używanego w codziennej produkcji. „W ramach kolor-indeksów – mówił - występuje ogromne zróżnicowanie; w przypadku pigmentu PCF wartość ta mieści się w przedziale od 2 do 24 kg ekwiwalentu CO2 na kg pigmentu”. Kolejnym elementem jest rodzaj rozpuszczalnika. „Woda – jak podkreślał - charakteryzuje się niższym śladem węglowym niż rozpuszczalniki organiczne. Emisja w przypadku rozpuszczalników organicznych zwykle wynosi od 1 do 4,5 kg ekwiwalentu CO2 na kg rozpuszczalnika. Występują też różnice między rozpuszczalnikami syntetycznymi i biopochodnymi, na co należy zwracać uwagę”. Jeszcze innym elementem jest rodzaj spoiwa. Emisja w przypadku spoiw syntetycznych/petrochemicznych/pochodzenia biologicznego zwykle wynosi od 2 do 5 kg ekwiwalentu CO2 na kg spoiwa i warto brać pod uwagę występujące różnice między spoiwami syntetycznymi i biopochodnymi.
Wyzwania
Kończąc swoje wystąpienie prelegent przedstawił wyzwania, jakie stoją przed firmą. „ślad węglowy produktu farbowego wynosi od 1 do 8 kg ekwiwalentu CO2 na kg farby i zależy od konkretnych surowców zastosowanych w produkcie – mówił Colin Smith. - Rodzaj pigmentu, rodzaj spoiwa i rodzaj rozpuszczalnika odgrywają kluczową rolę w ogólnym śladzie węglowym produktu”.
Podkreślił, że Sun Chemical przeprowadza przede wszystkim obliczenia od początku powstawania produktu do opuszczenia przez niego zakładu produkcyjnego, nie uwzględniając tego, co dzieje się z produktem po opuszczeniu zakładu i dostarczeniu go klientowi. Zwrócił również uwagę na fakt, że konkretny produkt może mieć niski ślad węglowy po opuszczeniu zakładu produkcyjnego, ale wymaga znacznych nakładów energii do przetworzenia u klienta i odwrotnie (na przykład energia potrzebna do wysuszenia rozpuszczalnika w porównaniu z wodą). Zalecane jest więc przeprowadzanie pełnej oceny cyklu życia (LCA), obejmującej wszystkie istotne etapy cyklu życia produktów, w celu podjęcia świadomej decyzji i wybrania najbardziej „zrównoważonego” produktu.
Sun Chemical i polityka zrównoważonego rozwoju
Sun Chemical od lat podejmuje szereg działań na rzecz zrównoważonego rozwoju i ma tym polu szereg sukcesów. Obecnie kluczowe zobowiązania firmy w tym zakresie to: redukcja emisji gazów cieplarnianych w ramach działalności własnej (DIC Vision 2030); redukcja emisji ekwiwalentu CO2 o 50% do 2030 r., gdzie jako punkt odniesienia przyjęto rok 2013; neutralność pod względem emisji dwutlenku węgla netto do 2050 r.; redukcja emisji gazów cieplarnianych w całym łańcuchu wartości (SBTi); redukcja emisji ekwiwalentu CO2 w ramach działalności własnej o 27,5% do 2030 r., przyjmując jako punkt odniesienia rok 2019; redukcja emisji pochodzących z poprzedzającej oraz następnej części łańcucha dostaw o 13,5%; zarządzanie portfelem - wzrost udziału zrównoważonych produktów w sprzedaży netto do 60% do roku 2030; wiarygodność w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) - klienci oczekują, że firma Sun Chemical uzyska wysoki wynik w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu w ramach oceny EcoVadis; dane dotyczące śladu węglowego produktu - klienci zaczynają oczekiwać, że firma Sun Chemical będzie w stanie dostarczyć indywidualne dane dla dostarczanych produktów.
Z myślą o klientach i konsumentach
„Mając na uwadze wszystkie te oczekiwania dokładamy wszelkich starań, aby im sprostać – mówi Tomasz Dobrowolski. – Nasza polityka zrównoważonego rozwoju opiera się na trzech kluczowych filarach - dotyczą one współpracy w ramach łańcucha dostaw, który ma istotne znaczenie dla powodzenia inicjatyw na rzecz zrównoważonego rozwoju. Kolejnym aspektem są tzw. „zasady 5R”, które mają na celu: redukcję śladu węglowego; zmniejszenie zużycia energii/LZO; stosowanie farb, powłok i klejów bioodnawialnych; możliwość recyklingu, przetwarzalność oraz kompostowalność opakowań. Stale również edukujemy rynek, mając na uwadze, że sukces zależy od naszych wspólnych z klientami działań. Konferencja Polskiej Izby Fleksografów była ku temu kolejną świetną okazją. Okazało się – zarówno podczas oficjalnych rozmów na naszym stoisku jak i tych mniej formalnych - że temat ten jest żywy i interesuje się nim wielu przedstawicieli naszej branży. Należy dokładać kolejnych starań, aby stał się on ważnym dla każdego. Dziękujemy wszystkim za spotkanie z nami, za przekazaną nam wiedzę i uwagi – wszystko to jest dla nas bardzo cenne”.
Na podstawie informacji Poligraficznej Agencji Informacyjnej
