Jak pokazują wyniki najnowszego badania Autodesk, transformacja cyfrowa jest kluczem, który pozwala firmom przemysłowym na rozwój i utrzymanie dobrej pozycji na rynku. 87% firm biorących udział w badaniu deklaruje, że wdrożenie innowacji cyfrowych to dla nich szansa na zwiększenie konkurencyjności, a 48% z nich postrzega w ten sposób sztuczną inteligencję.
Otwartość i rosnąca dojrzałość firm na rozwiązania transformacji cyfrowej mają szczególne znaczenie w perspektywie trudnych warunków funkcjonowania w coraz bardziej skomplikowanym ekosystemie. Składają się na niego rosnąca globalna konkurencja wymagająca od przedsiębiorstw przemysłowych zwiększenia efektywności, elastyczności i obniżania kosztów produkcji, klienci oczekujący produktów lepiej dostosowanych do ich potrzeb czy konieczność szybkiego reagowania na zmieniające się warunki rynkowe. Rozwiązania cyfrowe przychodzą z pomocą.
Od poprzedniej edycji badania „Cyfryzacja polskich przedsiębiorstw przemysłowych” minęły 3 lata
– wydaje się, że to niedługo, a jednak – transformacja cyfrowa istotnie wciąż zyskuje na znaczeniu w branży produkcyjnej. Respondenci coraz wyraźniej dostrzegają korzyści wynikające z cyfryzacji i w związku z tym są bardziej chętni do wprowadzania innowacyjnych rozwiązań, takich jak automatyzacja, systemy ERP czy PLM, chmura obliczeniowa czy oprogramowanie pozwalające na optymalizację procesów – mówi Grażyna Kołodziejek z firmy Autodesk. Z drugiej strony stan cyfryzacji polskich przedsiębiorstw jest zróżnicowany i zależy przede wszystkim od ich wielkości – dodaje.
II edycja badania Autodesk pt. „Cyfryzacja polskich przedsiębiorstw przemysłowych” zrealizowana została wśród przedstawicieli 200 polskich przedsiębiorstw przemysłowych. Jego celem była ocena stopnia cyfryzacji podmiotów sektora przemysłowego w Polsce oraz zmian, jakie zaszły w tym obszarze od poprzedniej edycji badania w 2021 r. Raport pokazuje stopień wdrożenia rozwiązań wpisujących się w koncepcję Przemysłu 4.0, a także definiuje korzyści i bariery transformacji cyfrowej. Po raz pierwszy zbadano w nim także kwestię adopcji sztucznej inteligencji w polskim sektorze przemysłowym.
Narzędzia Przemysłu 4.0 to szansa
Jak pokazują wyniki badania pojęcie Przemysł 4.0. dla przedstawicieli sektora przemysłowego to kompleksowa i wieloaspektowa zmiana, obejmująca zarówno technologie jak i procesy organizacyjne. Najwyższą świadomość pojęcia Przemysł 4.0 odnotowano w największych firmach (60%), a także wśród inżynierów, którzy na co dzień wykorzystują cyfrowe rozwiązania (74%). Aż 92% przedstawicieli firm przemysłowych w Polsce, które wprowadziły co najmniej jedno rozwiązanie Przemysłu 4.0, dostrzega wyraźną poprawę efektywności procesów produkcyjnych.
Dla 87% uczestników badania wdrożenie innowacji cyfrowych w przedsiębiorstwie jest szansą na zwiększenie konkurencyjności, wzrost efektywności i elastyczności przedsiębiorstwa. Proces wdrożenia innowacji jest też coraz rzadziej postrzegany jako niekorzystny z punktu widzenia strategii biznesowej. W porównaniu z poprzednią edycją badania zdecydowanie mniej (25% vs 40%) firm deklarowało, że innowacje są procesem czasochłonnym, nie przynoszącym oczekiwanych rezultatów.
Najpopularniejsze narzędzia cyfrowe i potencjał AI
W badaniu „Cyfryzacja polskich przedsiębiorstw przemysłowych” dokonano przeglądu najpopularniejszych narzędzi cyfrowych, które wykorzystywane są w polskich firmach produkcyjnych.
W ścisłej czołówce znalazły się:
Warto zauważyć, że stopień wykorzystania każdego z narzędzi jest często uzależniony od wielkości przedsiębiorstwa. W tym kontekście nasz raport wyraźnie pokazuje duży rozdźwięk pomiędzy dużymi i mniejszymi firmami, jeśli chodzi o poziom zaawansowania cyfrowego. Oznacza to konieczność edukacji i wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce na drodze transformacji cyfrowej – podkreśla Grażyna Kołodziejek z Autodesk.
W badaniu Autodesk po raz pierwszy w Polsce gruntownie zbadana została kwestia wykorzystania narzędzi opartych na sztucznej inteligencji w firmach przemysłowych. Okazuje się, że chociaż AI jest obecnie jednym z najbardziej rozpoznawalnych narzędzi wśród przedstawicieli sektora (świadomość na poziomie 95%), a połowa respondentów zadeklarowała, że jej wykorzystanie jest kluczowym czynnikiem wzrostu konkurencyjności, to jednak zaledwie 14% firm używa obecnie tego narzędzia. Co czwarta firma planuje w swojej strategii wykorzystanie sztucznej inteligencji, jednakże ponad połowa badanych nie ma takich planów.
Korzyści i bariery
Wprowadzenie rozwiązań cyfrowych w firmach przemysłowych przynosi wymierne korzyści na wielu płaszczyznach. Najważniejsza wśród nich to poprawa ogólnej efektywności procesów produkcyjnych, na którą wskazało aż 92% przedstawicieli firm przemysłowych w Polsce. Ponadto w badaniu 87% respondentów potwierdziło, że wdrożenie rozwiązań cyfrowych w ich firmach przełożyło się na wzrost przychodów. Większość ankietowanych dostrzega także poprawę wydajności pracy (85%), poprawę wykorzystania materiałów (83%) i skrócenie cyklu produkcyjnego (82%).
Ważną pozytywną zmianą zaobserwowaną w badaniu jest spadek ogólnej niechęci i obaw przed innowacjami wśród przedsiębiorstw produkcyjnych. W 2024 r. tylko 23% osób biorących udział w badaniu wskazało na tę barierę, w porównaniu do 36% w 2021 r.
Szczegółowe informacje i pełna wersja raportu dostępna jest pod adresem: https://www.autodesk.pl/campaigns/cyfrowatransformacja/raport2024
Metodologia badania
Badanie ilościowe zostało zrealizowane w II kwartale 2024 r. na zlecenie firmy Autodesk przez Centrum Badawczo-Rozwojowe BIOSTAT techniką CATI (wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo) ze wspomaganiem CAWI (ankiety internetowe). Przebadano 200 przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorach: przetwórstwo przemysłowe, sprzęt lotniczy i obronny, motoryzacja i transport, wyroby budowlane i produkcja, maszyny przemysłowe, biotechnologia, górnictwo, petrochemia i energetyka, pozostała produkcja.
Przegląd 5 najpopularniejszych narzędzi cyfrowych wykorzystywanych w polskich firmach przemysłowych
Automatyzacja linii produkcyjnej – znajomość pojęcia sięga 96% zarówno wśród małych jak i dużych firm z sektora. Stopień zastosowania tego rozwiązania także jest duży – średnia dla wszystkich firm to niemal 60%, przy czym w grupie dużych firm sięga on 77%, a wśród mniejszych – 47%. W firmach zatrudniających pomiędzy 10 a 249 pracowników co 5 respondent zadeklarował, że firma planuje wdrożenie automatyzacji linii produkcyjnej. Wprowadzenie zautomatyzowanych systemów pozwala firmom na utrzymanie konkurencyjności oraz szybkie dostosowywanie się do zmian na rynku i oczekiwań klientów.
Druk 3D – wyniki II edycji badania wyraźnie pokazały wzrost znaczenia druku 3D. W porównaniu z poprzednią edycją świadomość narzędzia wzrosła niemal dwukrotnie – z 44% do 81%. Wśród firm, które zadeklarowały znajomość narzędzia, niemal co 3 wdrożyła już druk 3D u siebie, a kolejne 20% ma to w planach. Stopień zastosowania tego rozwiązania zależy od wielkości przedsiębiorstwa. Firmy zatrudniające powyżej 250 pracowników zadeklarowały poziom wdrożenia równy 37%, podczas gdy w przedsiębiorstwach poniżej 50 osób technologię drukowania przyrostowego wykorzystuje mniej więcej co 5 firma.
ERP i PLM to kluczowe systemy dla firm przemysłowych. Stopień ich znajomości jest duży wśród polskich firm przemysłowych: w 2024 r. sięga 55% dla systemu ERP oraz 47% dla systemu PLM. W porównaniu do 2021 r. widać wyraźny trend wzrostowy w tym obszarze – znajomość obu narzędzi wzrosła o ponad 20 p. proc. W firmach, które mają wiedzę na temat systemów PLM i ERP, także stopień ich zastosowania jest znaczny. 68% firm przemysłowych w tej grupie wdrożyło już ERP, a dalsze 18% ma takie plany. W przypadku systemu PLM odsetki te wynoszą odpowiednio 43% i 28%. Poziom integracji obu rozwiązań zależy od wielkości przedsiębiorstwa. W największych organizacjach zatrudniających powyżej 250 pracowników zastosowanie systemu ERP wynosi 89%, zaś systemu PLM – 63%. Wśród mikroprzedsiębiorstw (poniżej 10 pracowników) systemy te nie są w ogóle wykorzystywane.
Oprogramowanie obniżające koszty prototypowania i wprowadzania nowych produktów – aż 70% firm, które wzięły udział w II edycji badania zadeklarowało jego znajomość, z czego 54% już go używa, a kolejne 23% planuje wdrożenie. Stopień stosowania tego rozwiązania zależy w dużym stopniu od wielkości przedsiębiorstwa. W największych sięga on ponad 70%, natomiast w mniejszych (10-49 zatrudnionych) wynosi 40%, a kolejne 29% planuje wdrożyć takie rozwiązanie. Warto wspomnieć, że w grupie największych firm (powyżej 250 zatrudnionych) zaledwie 3% respondentów zadeklarowało, że rozwiązania takie nie są używane, a firma nie planuje ich wdrożenia.
Sztuczna inteligencja to obecnie jedno z najbardziej rozpoznawalnych narzędzi wśród przedstawicieli polskiego sektora przemysłowego – 95% respondentów zadeklarowało jego znajomość. W porównaniu z poprzednią edycją badania, świadomość tego narzędzia znacznie wzrosła – w 2021 r. niespełna połowa badanych wiedziała, czym jest AI.
W opinii 48% badanych firm wykorzystanie sztucznej inteligencji jest kluczowym czynnikiem wzrostu konkurencyjności, jednak co 3 ankietowany nie miał zdania w tej kwestii. Jako czynnik wzrostu konkurencyjności postrzegają ją przede wszystkim inżynierowie oraz przedstawiciele przedsiębiorstw dużych i bardzo dużych, zatrudniających powyżej 50 osób. Najrzadziej potencjał ten dostrzegają najmniejsze firmy (do 10 pracowników).
Zaledwie 14% firm, które zadeklarowały znajomość sztucznej inteligencji, wykorzystuje ją u siebie. Niespełna 30% planuje wdrożenie, za to ponad połowa firm – mimo znajomości pojęcia – nie planuje zaimplementowania sztucznej inteligencji do swojej strategii działania. Dodatkowo badanie pokazało, że choć 24% ogółu firm przemysłowych uwzględnia w swojej strategii wykorzystanie sztucznej inteligencji, to ponad połowa badanych nie ma takich planów.
Na podstawie informacji firmy Autodesk
