Po­bie­ra­nie kil­ku ar­ku­szy jed­no­cze­śnie, prze­su­ni­ęcia, pro­ble­my z do­pa­so­wa­niem i wy­kro­ja­mi. Spe­cja­li­ści sze­ro­ko ro­zu­mia­nej bra­nży po­li­gra­ficz­nej ro­zu­mie­ją jak du­że zna­cze­nie ma zro­zu­mie­nie za­gad­nień elek­tro­sta­ty­ki i za­po­bie­ga­nie ich ne­ga­tyw­nym skut­kom.

Przy­czy­na pro­ble­mów – elek­tro­sta­ty­ka

Me­cha­nizm po­wsta­wa­nia ła­dun­ków elek­tro­sta­tycz­nych jest zja­wi­skiem do­brze po­zna­nym. Kie­dy dwa ma­te­ria­ły od­dzia­ły­wa­ją na sie­bie, elek­tro­ny prze­miesz­cza­ją się po­mi­ędzy ato­ma­mi. Ob­szar, który utra­cił elek­tro­ny sta­je się na­ła­do­wa­ny do­dat­nio; a ob­szar, który uzy­skał elek­tro­ny sta­je się na­ła­do­wa­ny ujem­nie.

Zja­wi­sko to zna­ne jest ka­żde­mu – cho­cia­żby z po­cie­ra­nia wło­sów ba­lo­nem – nie ogra­ni­cza się jed­nak do tar­cia. Wy­różnia­my 6 pod­sta­wo­wych ty­pów od­dzia­ły­wa­nia:

Na­to­miast to ja­kie ma­te­ria­ły elek­try­zu­ją się do­brze obra­zu­je po­ni­ższy wy­kres zwa­ny sze­re­giem try­bo­elek­trycz­nym.

Od­czy­tu­jąc wy­kres wi­dzi­my, że ma­te­ria­ły wy­szcze­gól­nio­ne po le­wej stro­nie ła­du­ją się do­dat­nio, po pra­wej ujem­nie. Im ma­te­ria­ły są da­lej od sie­bie od­da­lo­ne w sze­re­gu tym elek­try­fi­ka­cja po­przez tar­cie jest mi­ędzy ni­mi wi­ęk­sza. Oczy­wi­ście mo­żli­wa jest rów­nież elek­try­fi­ka­cja ma­te­ria­łów znaj­du­jących się bli­sko sie­bie na wy­kresie jak rów­nież dwóch ta­kich sa­mych ma­te­ria­łów.

Czyn­ni­ka­mi, które do­dat­ko­wo wpły­wa­ją na po­ziom elek­try­fi­ka­cji jest wiel­ko­ść sty­ku na ja­kim do­cho­dzi do kon­tak­tu mi­ędzy ma­te­ria­ła­mi, si­ła z ja­ką do nie­go do­cho­dzi, oraz wil­got­no­ść po­wie­trza.

Naj­częst­sze pro­ble­my w prak­ty­ce

Sze­ro­ki za­kres ma­te­ria­łów oraz ro­dza­jów od­dzia­ły­wa­nia ja­kie mo­gą spo­wo­do­wać po­wsta­wa­nie ła­dun­ków elek­tro­sta­tycz­nych po­wo­du­je, że jest to zja­wi­sko po­wszech­ne w wie­lu bra­nżach i pro­ce­sach pro­duk­cyj­nych. W sek­to­rze po­li­gra­ficz­nym, naj­wy­ższe war­to­ści elek­trycz­no­ści sta­tycz­nej po­wsta­ją pod­czas roz­wi­ja­nia pa­pie­ru z ro­lek i je­go prze­cho­dze­nia przez urządze­nia dru­kar­skie. Za­cho­dzi w tym przy­pad­ku od­dzia­ły­wa­nie po­przez se­pa­ra­cję i po­tar­cie na du­żej po­wierzch­ni.

Wza­jem­ne przy­ci­ąga­nie ar­ku­szy, spo­wo­do­wa­ne na­elek­try­zo­wa­niem, mo­że rów­nież sta­no­wić pro­ble­ma­tycz­ną kwe­stię przy ich wła­ści­wym usta­wie­niu i wy­kra­wa­niu stron. Pro­blem jest szcze­gól­nie do­kucz­li­wy w przy­pad­ku pa­pie­ru o ni­skiej gra­ma­tu­rze oraz w przy­pad­ku du­żych roz­bie­żno­ści w ja­ko­ści (w tym tem­pe­ra­tu­ry i wil­got­no­ści) otrzy­my­wa­ne­go przez do­staw­ców pa­pie­ru. Wszyst­ko to często po­wo­du­je re­al­ne kosz­ty – czy to ma­te­ria­ło­we – wy­ni­ka­jące ja­ko­ści pro­duk­tu, który mu­si zo­stać odrzu­co­ny ja­ko wa­dli­wy, czy też z ko­niecz­no­ści wpro­wa­dza­nia po­pra­wek i po­wtór­nych re­ali­za­cji części na­kła­du, czy w ko­ńcu z po­świ­ęco­ne­go cza­su spe­cja­li­stów.

Ro­zwi­ąza­nie

Jed­nym z klu­czo­wych roz­wi­ązań na­kre­ślo­ne­go wy­żej pro­ble­mu są prze­my­sło­we jo­ni­za­to­ry po­wie­trza – czy­li neu­tra­li­za­to­ry ła­dun­ków elek­tro­ma­gne­tycz­nych.

Urządze­nia te­go ty­pu ge­ne­ru­ją za­kres jo­nów do­dat­nich i ujem­nych, które stru­mie­niem po­wie­trza są roz­pro­wa­dza­ne na neu­tra­li­zo­wa­nej po­wierzch­ni. Po­za bra­nżą po­li­gra­ficz­ną urządze­nia te­go ty­pu są od wie­lu lat z po­wo­dze­niem sto­so­wa­ne np. w bra­nży pro­duk­cji i na­pra­wy elek­tro­ni­ki – gdzie re­du­ku­ją ry­zy­ko po­wsta­wa­nia wy­ła­do­wań elek­tro­ma­gne­tycz­nych, pod­czas pra­cy z bar­dzo wra­żli­wy­mi elek­trycz­nie kom­po­nen­ta­mi, które ina­czej ła­two mo­gły­by ulec prze­pa­le­niu.

Czo­ło­wym pro­du­cen­tem do­star­cza­jącym te urządze­nia jest Pa­na­so­nic, które­go ofer­cie przyj­rzy­my się w po­ni­ższym ze­sta­wie­niu.

Urządze­nie na­le­ży do­brać do wiel­ko­ści po­wierzch­ni ja­ka ma zo­stać zneu­tra­li­zo­wa­na – np. pro­duk­tu, oraz do cha­rak­te­ru eta­pu pro­duk­cyj­ne­go na ja­kim ma zo­stać uży­ta – np. czy jest to li­nia pro­duk­cyj­na lub np. miej­sce trud­no do­stęp­ne. Do­stęp­ne są urządze­nia za­pro­jek­to­wa­ne tak by po­kry­wać du­że po­wierzch­nie lub dzia­łać punk­to­wo (z wi­ęk­szym ci­śnie­niem) oraz prze­zna­czo­ne do za­mon­to­wa­nia w okre­ślo­nej po­zy­cji (np. przy ta­śmo­ci­ągu) lub prze­no­śne (pi­sto­le­to­we).

Sy­ste­mem prze­zna­czo­nym do neu­tra­li­zo­wa­nia du­żych po­wierzch­ni – stref jest se­ria jo­ni­za­to­rów li­sto­wych ERX – do­stęp­nych w dłu­go­ściach od 80 do 640mm. Urządze­nia sta­no­wią seg­men­ty z ja­kich two­rzo­ne są ze­sta­wy do­pa­so­wa­ne do kon­kret­ne­go eta­pu pro­duk­cyj­ne­go.

Jo­ni­za­to­ry te­go ty­pu mo­gą pra­co­wać za­rów­no z jak i bez do­pro­wa­dze­nia sprężo­ne­go po­wie­trza i po­zwa­la­ją na neu­tra­li­za­cję ła­dun­ków na­wet w przy­pad­ku szyb­ko prze­miesz­cza­jących się ma­te­ria­łów (np. na li­nii pro­duk­cyj­nej). Gło­wi­ce seg­men­tów są obra­cal­ne w po­lu 360stop­ni co spra­wia, że mo­żna zmie­nić kie­ru­nek na­dmu­chu na­wet już po za­ko­ńczo­nej in­sta­la­cji. Urządze­nia te­go ty­pu znaj­du­ją szcze­gól­ne za­sto­so­wa­nie w neu­tra­li­za­cji ła­dun­ków gro­ma­dzących się na fo­lii (bez sprężo­ne­go po­wie­trza).

Al­ter­na­tyw­nym sys­te­mem prze­zna­czo­nym do dzia­ła­nia stre­fo­we­go jest se­ria urządzeń mo­du­ło­wych PANASONIC ER-VW. Urządze­nia te­go ty­pu mo­gą być łączo­ne w ze­spo­ły do 5 sztuk o do­wol­nym roz­miesz­cze­niu co jest szcze­gól­nie przy­dat­ne w przy­pad­ku sze­ro­kie­go trans­por­tu lub dwóch li­nii pra­cu­jących obok sie­bie.

Dwie wbu­do­wa­ne gło­wi­ce mo­gą być do­wol­nie re­gu­lo­wa­ne w pio­nie – na­wet po in­sta­la­cji. Ta­kie roz­wi­ąza­nie po­zwa­la na pio­no­wy lub też po­zio­my mon­taż sa­me­go jo­ni­za­to­ra co jest istot­ne przy li­niach użyt­ko­wa­nych na ogra­ni­czo­nej prze­strze­ni.

Bar­dzo po­pu­lar­nym uzu­pe­łnie­niem ofer­ty urządzeń prze­zna­czo­nych do neu­tra­li­za­cji stre­fo­wej są jo­ni­za­tor sto­ło­wy ER-F12. Dzi­ęki nie­wiel­kim wy­mia­rom oraz bra­ku ko­niecz­no­ści do­pro­wa­dze­nia sprężo­ne­go po­wie­trza, mo­żna go wy­ko­rzy­stać prak­tycz­nie w ka­żdej prze­strze­ni ro­bo­czej i ła­two prze­sta­wiać. Dwie wy­mie­nial­ne krat­ki umo­żli­wia­ją wy­bór try­bu pra­cy jo­ni­za­to­ra – krat­ka pro­sta za­pew­nia­jąca da­le­ki za­si­ęg lub kąto­wa o sze­ro­kim ob­sza­rze pra­cy.

Oczy­wi­ście nie wszyst­kie sy­tu­acje wy­ma­ga­ją neu­tra­li­za­cji na du­żej po­wierzch­ni. W sy­tu­acjach wy­ma­ga­jących dzia­ła­nia punk­to­we­go – ofer­ta Pa­na­so­nic znów po­zwa­la na wy­bór roz­wi­ązań sta­cjo­nar­nych i mo­bil­nych.

Ro­zwi­ąza­niem sta­cjo­nar­nym jest jo­ni­za­tor Pa­na­so­nic ER-V. Urządze­nie nie wy­ma­ga za­sto­so­wa­nia ze­wnętrz­ne­go kon­tro­le­ra, ma sze­ro­ki za­kres do­stęp­nych ad­ap­te­rów i gło­wic i ce­chu­je się ni­skim zu­ży­ciem ener­gii. Jest za­si­la­ne po­wie­trzem o ci­śnie­niu w za­kresie 0,05–0,7 MPa i zo­sta­ło za­pro­jek­to­wa­ne z my­ślą o neu­tra­li­za­cji ła­dun­ków na pro­duk­tach prze­su­wa­jących się na li­niach pro­duk­cyj­nych.

W sy­tu­acjach kie­dy neu­tra­li­zo­wa­ne po­wierzch­nie nie prze­miesz­cza­ją się w li­niach trans­por­to­wych a do­stęp do nich jest różny za­le­żnie od sy­tu­acji, co mo­że mieć miej­sce np. w warsz­ta­tach la­kier­ni­czych opty­mal­nym roz­wi­ąza­niem są jo­ni­za­to­ry pi­sto­le­to­we. Urządze­nie to wy­ma­ga do­pro­wa­dze­nia do nie­go sprężo­ne­go po­wie­trza ale dzi­ęki swo­je­mu kszta­łto­wi i nie­wiel­kim roz­mia­rom umo­żli­wia szyb­ką i sku­tecz­ną neu­tra­li­za­cję ła­dun­ków w trud­no do­stęp­nych miej­scach.

Pod­su­mo­wu­jąc

Pro­ble­my zwi­ąza­ne w elek­tro­sta­ty­ką – za­rów­no te uci­ążli­we jak i te przy­no­szące zna­czące stra­ty fi­nan­so­we mo­gą być ła­two rozwi­ąza­ne z uży­ciem od­po­wied­nich na­rzędzi. Do­bór wła­ści­wych urządzeń do­brze po­wie­rzyć spe­cja­li­stom.

Dy­stry­bu­to­rem jo­ni­za­to­rów Pa­na­so­nic w Pol­sce jest Gru­pa RENEX do­star­cza­jąca kom­plek­so­we wspar­cie dla bra­nży elek­tro­nicz­nej.

Gru­pa pro­wa­dzi naj­wi­ęk­sze w Eu­ro­pie Środ­ko­wo­-Wschod­niej Cen­trum Sz­ko­le­nio­we IPC, w którym pro­wa­dzo­ne są m.in. kur­sy z elek­trycz­no­ści sta­tycz­nej.

Pro­duk­ty Pa­na­so­nic – oraz po­zo­sta­łe urządze­nia sze­ro­kiej ofer­ty RENEX mo­żna wy­próbo­wać w CENTRUM TECHNOLOGICZNO-SZKOLENIOWE i DEMOROOM RENEX we Wło­cław­ku

Do­rad­cy Tech­nicz­no­–Han­dlo­wi RENEX dys­po­nu­jący urządze­nia­mi de­mon­stra­cyj­ny­mi, nie­od­płat­nie prze­pro­wa­dza­ją u klien­tów pre­zen­ta­cję pro­duk­tów w miej­scu wy­stępo­wa­nia pro­ble­mu – tak aby wy­brać opty­mal­ne roz­wi­ąza­nie. Klien­ci nie mu­sza się za­tem oba­wiać – że za­ku­pio­ny pro­dukt nie spe­łni ich ocze­ki­wań.

Za­in­te­re­so­wa­nych za­pra­sza­my do kon­tak­tu dth@re­nex.pl

Wi­ęcej na www.re­nex.pl, www.ipc­tra­ining.pl

Dal­sze in­for­ma­cje na te­mat wy­ła­do­wań elek­tro­ma­gne­tycz­nych oraz me­tod za­po­bie­ga­nia ich ne­ga­tyw­nym skut­kom do­stęp­ne są w nie­od­płat­nym podręcz­ni­ku ESD

Na pod­sta­wie in­for­ma­cji fir­my RENEX

• Prze­czy­taj też: Ra­port IDC: Bez dru­ko­wa­nia w chmu­rze za­po­mnij o szyb­kiej cy­fro­wej trans­for­ma­cji
• Prze­czy­taj też: Ro­zwi­ąza­nie chmu­ro­we Ep­son PORT: opty­ma­li­za­cja pra­cy dru­ka­rek wiel­ko­for­ma­to­wych
• Prze­czy­taj też: HP pre­zen­tu­je no­we in­no­wa­cyj­ne, eko­lo­gicz­ne roz­wi­ąza­nie do pa­ko­wa­nia i pro­duk­cji
• Prze­czy­taj też: Ca­non wy­zna­cza no­we stan­dar­dy w cy­fro­wym dru­ku pro­duk­cyj­nym na pa­pie­rze ci­ętym
• Prze­czy­taj też: Ry­nek dru­ku prze­ko­nu­je się do atra­men­tu
• Prze­czy­taj też: Dru­kar­nie mo­gą zwi­ęk­szyć swój zysk na­wet o 400%
• Prze­czy­taj też: Wi­zy­tów­ki, ko­per­ty, ba­ne­ry. Ca­non ra­dzi, jak dru­ko­wać zmien­ne da­ne na trud­nych podło­żach
• Prze­czy­taj też: Pra­ca zdal­na zo­sta­nie na dłu­żej. Tech­no­lo­gie chmu­ro­we po­ma­ga­ją fir­mom
• Prze­czy­taj też: Sa­les­for­ce Any­whe­re – tech­no­lo­gia umo­żli­wia­jąca w pe­łni cy­fro­wą pra­cę z do­wol­ne­go miej­sca na świe­cie
• Prze­czy­taj też: Eko­lo­gicz­na go­spo­dar­ka od­pa­da­mi w dru­kar­ni