Istot­nym ele­men­tem po­stępo­wa­nia z od­pa­da­mi jest ich prze­twa­rza­nie. Pro­ce­sy prze­twa­rza­nia po­win­ny od­by­wać się w miej­scu po­wsta­nia od­pa­dów. Je­śli to nie­mo­żli­we, to na­le­ży je prze­ka­zy­wać do naj­bli­ższych miejsc prze­twa­rza­nia.

Prze­twa­rza­nie to pro­ce­sy odzy­sku lub uniesz­ko­dli­wia­nia, które mo­żna po­dzie­lić na:

• wszyst­kie pro­ce­sy pro­wa­dzące do uży­tecz­ne­go za­sto­so­wa­nia od­pa­dów, za­stępu­jąc ni­mi in­ne ma­te­ria­ły,
• wszyst­kie pro­ce­sy nie­będące odzy­skiem, na­wet je­śli ubocz­nie do­cho­dzi do odzy­sku sub­stan­cji lub ener­gii.

Przy­kła­dy pro­ce­sów odzy­sku

Pro­ce­sy odzy­sku są skla­sy­fi­ko­wa­ne i wy­mie­nio­ne w za­łącz­ni­ku nr 1 do usta­wy z 14 grud­nia 2012 r. o od­pa­dach, ozna­czo­ne ja­ko pro­ce­sy od R1 do R13.

Przy­kła­da­mi pro­ce­sów odzy­sku są:

• wy­ko­rzy­sta­nie od­pa­dów ja­ko pa­li­wa,
• wy­ko­rzy­sta­nie sub­stan­cji or­ga­nicz­nych (np. w bio­ga­zow­niach),
• po­wtór­na ra­fi­na­cja ole­jów,
• odzy­ski­wa­nie skład­ni­ków z ka­ta­li­za­to­rów,
• re­ge­ne­ra­cja kwa­sów lub za­sad,
• obrób­ka po­wierzch­ni zie­mi przy­no­sząca ko­rzy­ści dla rol­nic­twa lub po­pra­wia­jąca stan śro­do­wi­ska.

Przy­kła­dy pro­ce­sów uniesz­ko­dli­wia­nia

Z ko­lei pro­ce­sa­mi uniesz­ko­dli­wia­nia mo­gą być mi­ędzy in­ny­mi:

• umiesz­cza­nie na skła­do­wi­skach, w grun­cie lub na po­wierzch­ni zie­mi,
• bio­de­gra­da­cja, czy­li prze­twa­rza­nie w gle­bie i w zie­mi,
• wpom­po­wy­wa­nie do od­wier­tów lub na­tu­ral­nych ko­mór, czy­li głębo­kie za­tła­cza­nie,
• od­pro­wa­dza­nie do mórz i oce­anów,
• tr­wa­łe skła­do­wa­nie w ko­pal­niach, np. w po­jem­ni­kach.

Pro­ce­sy uniesz­ko­dli­wia­nia są skla­sy­fi­ko­wa­ne i ozna­cza­ne ja­ko pro­ce­sy od D1 do D15. Mo­żna je zna­le­źć w za­łącz­ni­ku nr 2 do usta­wy o od­pa­dach.

Hie­rar­chia po­stępo­wa­nia z od­pa­da­mi

Po­stępo­wa­nie z od­pa­da­mi mu­si się od­by­wać we­dług okre­ślo­nej hie­rar­chii.

1. Za­po­bie­ga­nie po­wsta­wa­niu od­pa­dów, co ozna­cza za­sto­so­wa­nie ta­kich środ­ków, aby zmniej­szyć ich ilo­ść. Mo­że to obej­mo­wać wy­dłu­że­nie ży­wot­no­ści, przy­dat­no­ści do użyt­ku, po­now­ne wy­ko­rzy­sta­nie, zmniej­sze­nie za­war­to­ści sub­stan­cji szko­dli­wych itp.
2. Przy­go­to­wa­nie do po­now­ne­go uży­cia, co ozna­cza spraw­dze­nie, czysz­cze­nie lub na­pra­wę ca­ło­ści lub części pro­duk­tów w ta­ki spo­sób, aby mo­gły być po­now­nie wy­ko­rzy­sta­ne.
3. Re­cy­kling, czy­li odzysk, co po­le­ga na po­now­nym prze­twa­rza­niu od­pa­dów na pro­duk­ty, ma­te­ria­ły lub sub­stan­cje. Po­now­ne prze­twa­rza­nie ma­te­ria­łu or­ga­nicz­ne­go to re­cy­kling or­ga­nicz­ny, po­le­gający na obrób­ce tle­no­wej, w tym kom­po­sto­wa­niu, lub obrób­ce beztle­no­wej od­pa­dów ule­ga­jących roz­kła­do­wi bio­lo­gicz­ne­mu.
4. In­ne pro­ce­sy odzy­sku, czy­li ja­kie­kol­wiek pro­ce­sy pro­wa­dzące do uży­tecz­ne­go za­sto­so­wa­nia od­pa­dów przez za­stąpie­nie ni­mi in­nych ma­te­ria­łów. Mo­gą to być ta­kże pro­ce­sy przy­go­to­wu­jące od­pa­dy do pe­łnie­nia okre­ślo­nych funk­cji w da­nym za­kła­dzie lub ogól­nie w go­spo­dar­ce.
5. Uniesz­ko­dli­wia­nie, czy­li pro­ce­sy które nie są odzy­skiem. To ostat­ni w hie­rar­chii spo­sób po­stępo­wa­nia z od­pa­da­mi, gdy nie ma mo­żli­wo­ści in­ne­go po­stępo­wa­nia.

Kon­se­kwen­cje na­ru­sze­nia za­sad

Na­ru­sze­nie za­sa­dy bli­sko­ści w pew­nych wa­run­kach jest wy­kro­cze­niem za­gro­żo­nym ka­rą aresz­tu al­bo grzyw­ny. Z ko­lei na­ru­sze­nie za­sa­dy hie­rar­chii mo­że skut­ko­wać wy­da­niem przez wo­je­wódz­kie­go in­spek­to­ra ochro­ny śro­do­wi­ska de­cy­zji o wstrzy­ma­niu dzia­łal­no­ści po­sia­da­cza od­pa­dów. Do­ty­czy to sy­tu­acji, gdy nie zo­sta­ną wy­se­gre­go­wa­ne od­pa­dy na­da­jące się do odzy­sku spo­śród od­pa­dów prze­zna­czo­nych do uniesz­ko­dli­wia­nia.

Pod­su­mo­wa­nie

Po­stępo­wa­nie z od­pa­da­mi zgod­nie z za­sa­dą bli­sko­ści i hie­rar­chii jest wa­żne dla ochro­ny śro­do­wi­ska. Prio­ry­te­tem jest mi­ni­ma­li­za­cja ilo­ści od­pa­dów po­przez za­po­bie­ga­nie ich po­wsta­wa­niu lub prze­twa­rza­nie w spo­sób umo­żli­wia­jący po­now­ne uży­cie.

Na pod­sta­wie in­for­ma­cji Kan­ce­la­rii Praw­nej Ha­łas i Wspól­ni­cy

• Prze­czy­taj też: Eko­ba­ro­metr: 70% Po­la­ków ocze­ku­je od pro­du­cen­tów opa­ko­wań ko­rzy­sta­nia z su­row­ców po­cho­dzących z re­cy­klin­gu
• Prze­czy­taj też: Oce­na cy­klu ży­cia wy­ka­za­ła zmniej­sze­nie o 43% wpły­wu na kli­mat sys­te­mu Mon­di Hu­g&Hold
• Prze­czy­taj też: Sun Che­mi­cal wy­różnio­ny przez FTA za pro­eko­lo­gicz­no­ść
• Prze­czy­taj też: Za­kła­dy Sto­ra En­so w Skut­skär po­dej­mu­ją ko­lej­ne kro­ki w kie­run­ku pro­eko­lo­gicz­nej pro­duk­cji
• Prze­czy­taj też: Ener­go­osz­częd­no­ść i zrów­no­wa­żo­ny roz­wój – ro­la no­wo­cze­snych tech­no­lo­gii w re­duk­cji emi­sji
• Prze­czy­taj też: W Dniu Zie­mi przed­si­ębior­stwa mu­szą wy­słu­chać po­trzeb kon­su­men­tów
• Prze­czy­taj też: Sto­ra En­so part­ne­rem fir­my Le­sjöfors w za­kre­sie ob­ni­że­nia emi­sji CO2
• Prze­czy­taj też: Ca­non li­de­rem w ran­kin­gu Worl­dwi­de Su­sta­ina­bi­li­ty Pro­gram­mes and Se­rvi­ces Hard­co­py 2023 Ven­dor As­ses­sment
• Prze­czy­taj też: Po­mi­mo woj­ny i in­fla­cji zmia­ny kli­ma­tycz­ne po­zo­sta­ją naj­wi­ęk­szym pro­ble­mem kon­su­men­tów
• Prze­czy­taj też: Prze­sła­nie Sto­ra En­so z oka­zji Świa­to­we­go Dnia Dzi­kiej Przy­ro­dy